Warsha Atwarie – Ik & Wij families
We moeten standaard kennis hebben over de verschillen.
Sinds ik werk met kinderen, jongeren en hun ouders met een migratie achtergrond werk, zoek ik steeds de verdieping in verschillende families.
In de wereld zijn grofweg twee soorten families te onderscheiden. Het ik-gerichte systeem, waarbij het individu centraal staat en het wij-gerichte systeem waarbij het belang van de groep vooropstaat.
IK-FAMILIE SYSTEEM
In een ik-gericht systeem staan individuele onafhankelijkheid, autonomie, het maken van eigen keuzes en privacy voorop. Het kind wordt al heel jong gestimuleerd om zelf een mening te vormen en zelf beslissingen te nemen. Het kind hoeft niet per definitie aan te passen aan zijn omgeving.
Binnen ik-gerichte systemen is de communicatie open, expliciet, en direct.
WIJ- FAMILIE SYSTEEM
In wij-gerichte families zijn belangrijke thema’s: in acht nemen van autoriteit, het opkomen voor jezelf en het doorgeven van dezelfde normen en waarden. In een wij-cultuur ontleen je als kind je kracht en identiteit aan de bijdrage die je levert aan het systeem en dus niet aan je persoonlijke prestaties. Kinderen worden vaak opgevoed door meerdere verzorgers, zoals moeder, tantes, ooms, grootouders en oudere broers en zussen.
In wij-gerichte families hanteert men een directe, bedekte stijl van communiceren. Om emotioneel gevoelige zaken aan de orde te stellen, gebruikt ment spreekwoorden, metaforen en verhalen. In de klas is het belangrijk je te realiseren dat kinderen uit wij-gerichte systemen het lastig vinden om op het individu bevraagd te worden.
Vaak worstelen ze met de zelfreflectie die we van ze vragen.
Migranten uit wij-families vinden de ik-stijl juist grof en onbeschoft. Dit verschil in opvattingen over communicatie leidt nogal eens tot botsingen.
Geografisch gezien kun je stellen dat families in de westerse samenlevingen vooral eigenschappen van het ik-gerichte systeem bij zich dragen. Families in overige landen zijn vooral georganiseerd volgens het wij-gerichte systeem. Veel migranten in Nederland komen uit wij-gerichte families en Nederlandse families zijn vooral op het ik-gericht. Maar er is geen harde grens te trekken: in de meeste families kun je elementen van beide organisatievormen herkennen.
Eigenlijk moeten we standaard kennis opdoen over de verschillen tussen ik-en wij-gerichte families.
Met deze kennis geef je veel meer aandacht aan bredere familieverbanden en historische context van kinderen.
Dat leidt al snel tot meer uitwisseling over gebruiken, cultuur, religie…dan realiseer je je ook dat het voor een student uit een wij-gerichte cultuur een enorme impact heeft om op zichzelf te gaan wonen, om los te komen van de familie. Daar sta je anders niet bij stil. Wie redeneren altijd vanuit onze eigen context, we kijken door onze eigen bril naar migranten studenten: “Ah joh, ga toch op kamers, lekker zelfstandig wonen!”. Maar dat is geredeneerd vanuit ons westers denken.
In welke familiesysteem herken jij je? Of herken je je in beide elementen?
Geef gerust een reactie hieronder. Of stuur mij een bericht via een van onderstaande social media links.
Warsha Atwarie
Connecten met KINDERVREUGDE?